Sự sống trên Trái Đất được bắt nguồn từ các phản ứng vật lý và hóa học của các chất vô cơ, khoáng chất và hợp chất hữu cơ. Tất cả những vi sinh vật, sinh vật, con người cho đến những đồ ăn thức uống, vật liệu, máy móc, thiết bị, hệ thống cáp xuyên đại dương, nguồn điện hay điều khiển… đều hình thành hoặc hoàn toàn từ hóa chất, hoặc có sự tham gia và đóng góp quan trọng của hóa chất. Hãy nhìn lại xem kìa, bạn ngồi ăn tối trên một chiếc ghế gỗ (chứa xenlulo) hay ghế nhựa (polypropylen), đang dùng bát sứ (cao lanh) với đôi đũa inox (sắt, niken) để dùng cơm (tinh bột), thư thái gắp một miếng thịt gà thơm phức (protein, lipid), một chút rau muống (vitamin, chất xơ) và chấm nước mắm (axit amin, vitamin), …Xong rồi thì dùng một tờ giấy ăn (xenlulo) êm nhẹ! Bạn không hề để ý đến, đâu đâu cũng là hóa chất, và để chúng, có thể từ khắp nơi trên thế giới, trở nên gần gũi với mình đến thế, chính là nhờ Công nghệ, Kỹ thuật Hóa học, với sự hỗ trợ của các lĩnh vực khác, như Cơ khí chế tạo, Điều khiển, Tự động hóa, hay Xây dựng, Thương mại, Logistics, …
Ngày nay, công nghiệp của Thế giới đã trở nên đa dạng, đa lĩnh vực hơn, và thật khó để nói rằng lĩnh vực nào là quan trọng hơn, tốt hơn, lợi thế hơn, mà tùy thuộc vào vị trí địa lý, chính sách, bối cảnh trong và ngoài nước và thời điểm. Nhưng những gì đã là nền tảng thì trường tồn trong bất kỳ hoàn cảnh nào, cho dù Đất nước có phát triển theo những định hướng chiến lược mới, hay có sảy ra thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh. Sản xuất Hóa chất và các sản phẩm có sử dụng hóa chất luôn là lĩnh vực công nghiệp hấp dẫn các nhà đầu tư tiềm lực nhất Thế giới. Chẳng thế mà những Tập đoàn hàng đầu vốn nổi tiếng trong lĩnh vực điện tử, thiết bị công nghiệp, …, thì nay cũng đã đầu tư mạnh vào sản xuất hóa chất, như LG Chem, Lotte Fine Chemical, …, bởi nhu cầu sử dụng lớn và lợi nhuận cao. Khách hành tiềm năng và lâu dài cũng khắp nơi, tại Việt Nam (như các lĩnh vực Hóa dầu, Dược phẩm và hóa chất bảo vệ thực vật, Giấy, Cao su, Sản xuất pin và mạ kim loại, gốm và thủy tinh, phân bón, …, và khắp nơi trên Thế giới. Kéo theo công nghiệp hóa chất ngày càng mở rộng quy mô, là một số lượng nguồn nhân lực vô cùng lớn.
Hóa học và Kỹ thuật Hóa học
Ngành Hóa nói chung cũng đã thay đổi cho phù hợp hơn với nhu cầu xã hội hiện đại, hình thành Ngành Hóa học, là lĩnh vực khoa học cơ bản, tập trung vào tìm hiểu sâu và mở rộng về các tính chất hóa học và tính chất vật lý của các nguyên tố và hợp chất hóa học; đặc trưng của các phản ứng, quá trình hóa học và tác dụng, ứng dụng của chúng đối với con người, động thực vật và các hệ sinh thái, các lĩnh vực công nghiệp, môi trường và đời sống xã hội, để từ đó phát triển công nghệ và kỹ thuật trên nền tảng hóa học, bảo vệ môi trường sống, con người và hành tinh, khám phá vũ trụ bao la.
Một phần của Hóa học là nền tảng tạo nên Ngành Kỹ thuật Hóa học, là lĩnh vực ứng dụng các tính chất của nguyên tố/hợp chất hóa học; các phản ứng, quá trình, quy luật và nguyên lý, …, của Hóa học, kết hợp với những khoa học cơ bản khác (Toán học, Vật lý, Sinh học, …), để sản xuất ở quy mô công nghiệp ra các sản phẩm hữu ích, mà có thể là sản phẩm tiêu dùng (như phân bón, hóa chất, dược phẩm, xăng-dầu, khí đốt, giấy, cao su, xi măng, gốm sứ, thủy tinh, pin, ắc quy, …), hoặc làm nguyên liệu của nhiều ngành công nghiệp khác cho sản xuất ra các sản phẩm khác nhau, phục vụ nền kinh tế quốc dân. Bên cạnh đó, Kỹ thuật hóa học còn bao gồm cả lĩnh vực thiết kế, vận hành hệ thống công nghiệp, thiết bị máy móc của ngành và các ngành liên quan, Điều khiển quá trình, mà có thể xem là những lĩnh vực “dịch vụ kỹ thuật” không thể thiếu của Ngành. Những sản phẩm của ngành Kỹ thuật Hóa học luôn có nhu cầu lớn trong xã hội hiện đại. Đồng thời, mối liên hệ chặt chẽ giữa Hóa học/Kỹ thuật Hóa học với hầu hết các lĩnh vực khác, cho phép ta có thể dễ dàng chuyển đổi nghề nghiệp, phát triển bản thân trong rất nhiều lĩnh vực liên quan. Ví như, là MC thì có thể dẫn chương trình ở các sự kiện lớn, đám cưới, Lễ trưởng thành, …vậy.
Học “khó” thì được gì?
Bất kỳ lĩnh vực nào, thời nào, con người phải tu dưỡng, rèn luyện, trải qua những gian nan, thử thách thì mới trở thành người có trình độ, kỹ năng, kỷ xảo, “đẳng cấp”, những chuyên gia, …, có tầm ảnh hưởng lớn trong xã hội. Trong lĩnh vực trau dồi tri thức thì đã rõ, cần phải mỗi ngày nỗ lực học tập, bền bĩ và vất vả. Còn ngoài đời, ví như những vị Thiền Sư, những vận động viện, Võ công, Ca sĩ, …, những người thợ nổi tiếng, cuộc đời học tập và sự nghiệp của họ không hề “dễ” một chút nào.
Trong số các Đại học ở Việt Nam, Đại học Bách Khoa đào tạo ra nhiều người có năng lực vượt trội đến thế, cũng chỉ bởi ở đó học “khó” mà thôi, chứ cũng chẳng có bí quyết gì khác. Những môn học, trải nghiệm được thiết kế đủ khó, để rèn luyện người học “thành tài”. Những gì mà “dễ” và “đơn giản” thì chẳng có gì để tạo ra sự khác biệt và vượt trội cả. KỸ THUẬT HÓA HỌC có môn Hóa công khó “nổi tiếng”? Đúng vậy, có những môn học không thể “dễ” được! Đó là những kiến thức cơ bản, nền tảng nhất không chỉ của KTHH mà của cả nhiều ngành khác. Khi bạn được học và hiểu biết tất tần tật về những gì đang diễn ra quanh bạn hay ở quy mô sản xuất công nghiệp, bao gồm các hiện tượng, trạng thái và thao tác, như trao đổi nhiệt, nghiền vật liệu, chưng cất, tác dụng của chất lỏng, tác dụng của sấy khô,…, hay máy móc thiết bị phổ biến, như máy bơm, quạt, đường ống, lò đốt, thiết bị đun, thiết bị làm nguội, động cơ, …, thì đủ để bạn có thể làm tất cả mọi việc, từ nấu cơm cho ngon và tiết kiệm điện, đến mạnh dạn tự tay đi mua sắm dụng cụ gia đình, chưa kể đến những gì bạn có thể làm trong môi trường công nghiệp sau khi tốt nghiệp. Còn “khó” ư? Ngành nào cũng có những môn học “khó”, mà nói chung học Bách Khoa luôn là “khó”. Không học khó thì lại không còn là Bách Khoa nữa rồi! Đó chính mới là điều kiện cần và đủ để tạo nên tố chất của sinh viên Bách Khoa. “Khó” để bạn có được bản lĩnh, bền chí, tự tin hơn, dám nghĩ, dám làm hơn trong cuộc đời. Xét cho cùng thì ai cũng vậy thôi, cuộc đời muốn “nên thân” thì phải khổ luyện, chứ không khổ luyện thì phải trông nhờ vào may mắn tức thời. “Bập bỏm” lắm! Cũng như câu chuyện, như những ngày này có những Sư nào đó đang vi hành dọc theo Đất nước. Đáng ngưỡng mộ và học hỏi Người ta không phải ở khía cạnh Tôn Giáo mà là ở khía cạnh “khổ luyện” để trưởng thành Thiền Sư thực sự.
Điều gì giúp bạn trưởng thành hơn?
KỸ THUẬT HÓA HỌC nhiều sinh viên lắm, phức tạp!?. Đúng vậy, số lượng lớn nhất trong số các ngành đào tạo ở Bách Khoa. Học hỏi và trưởng thành tốt nhất và thuận lợi nhất chỉ có thể trong một môi trường có rất nhiều người, chứ không phải chỉ với một nhóm ít người cho nhẹ nhàng. Nơi đông người như một xã hội thu nhỏ, biết bao con người với cá tính khác biệt mà ta có thể tiếp xúc, học hỏi những mặt tích cực, tránh những mặt hạn chế, biết bao cơ hội kết thân, làm bạn, hỗ trợ nhau trong lúc học tập và sau khi ra trường. Trai xinh có, gái đẹp có, con nhà giàu, kẻ nhà nghèo có, người lởng mạn, kẻ “lập dị” có, diện xuất sắc như kiểu “con nhà người ta” cũng nhiều, mà số làng nhành nhưng nhanh nhẹn biết vừa học vừa kiếm tiền cũng không thiếu. Đội ngũ giảng viên thì cỡ 180 người! Người dễ tính, khó tính, “đại gia”, “ca sĩ”, “tiểu thơ” cũng đủ cả. Một Tập thể như vậy đủ để bạn quan sát học hỏi, va chạm, …, để trưởng thành! Các Cụ đã dạy: Học Thầy không tày học Bạn. Có nhiều “bạn” như thế mà học nữa là chính, chứ bao nhiêu thầy dạy cho nổi cuộc đời ta!? Hàng năm, hàng trăm Cử nhân/Kỹ sư tốt nghiệp, tỏa đi mọi miền Đất nước, tiếp tục học tập, làm việc ở nước ngoài. Hàng chục ngàn cựu sinh viên Ngành Hóa đã tốt nghiệp, mọi lĩnh vực đâu đâu cũng có, hỗ trợ, hợp tác, và cạnh tranh nhau cũng có, tạo nên truyền thống tốt đẹp, độc đáo cho Bách Khoa. Hệ thống cựu sinh viên lớn mạnh, đó cũng là một trong những tiêu chí quan trọng nữa cho bạn chọn Ngành học.